مقدمه

کتاب خواندن را دوست دارم و یکی از فانتزی­ های ذهنم این است که تمام کتاب­های کتابخانه­ ی پدرم را بخوانم. اما گاهی انتخاب کتاب برای مطالعه برایم دشوار می­شود! حتما برای شما هم اتفاق افتاده انبوهی از کتاب­ها را در قفسه ­های رنگارنگ کتاب­فروشی نظاره­ گر باشید ولی نتوانید یکی را انتخاب کنید با اطمینان به اینکه محتوای دلخواه یا راهنمای راه شما را درون خود گنجانده باشد! فارغ از اینکه می­گویند هیچ کتابی را از جلدش قضاوت نکن ولی با قیمت بالای کتاب­های جدید برای برخی افراد خرید یک کتاب بدون آگاهی از محتوای آن، نوعی ریسک محسوب می­شود! از این رو خواندن یک معرفی کتاب مفید و مختصر می­تواند بسیار راه­گشا باشد. با نوشتن یک معرفی کتاب مطلوب هم می­توانیم تجربه و نقد خود از محتوای یک کتاب را با دیگران به اشتراک بگذاریم و هم آن­ها را در انتخاب و خرید کتاب دلخواهشان یاری کنیم. معرفی کتاب، خواننده را بدون لودادن کل محتوا، پیش از شروع به مطالعه کتاب مورد نظر با فضای کلی آن آشنا می­سازد و نهایتا تصمیم ­گیری را به خودش وامی­گذارد که می­تواند مثبت یا منفی باشد ولی هر چه که هست یک انتخاب آگاهانه خواهد بود.

آنچه در معرفی همه نوع کتاب باید در نظر داشت

معرفی کتاب چه به صورت نثر مکتوب و چه در قالب صوت و مدیا، یک تولید محتوای مفید است. علاوه بر ایفای نقش فرهنگ­سازانه و تزریق آگاهی به جامعه، می­تواند بازدید از سایت و یا شبکه اجتماعی شما را بالا ببرد. برای معرفی کتاب می­توانید خلاقانه عمل کنید و مخاطب را به پای تریبون اختصاصی خود بکشانید. مثلا در ابتدای کار خود را جای مخاطب قرار دهید و سوالاتی از جانب او از خودتان بپرسید. معرفی کتاب را به کتاب­های پرفروش و پرمخاطب جهان اختصاص ندهید و به معرفی کتاب­­های جدید از نویسندگان تازه ­کار را هم در دستور کار خود بگذارید. گاهی ناشناس­ترین­ها تبدیل به برگ برنده می­شوند! مخاطبین خود را خوب بشناسید و معرفی کتاب را به ­طوری که برای گروه سنی و علایق او دلنشین باشد پیش ببرید.

در ادامه به تشریح بهتر این نکات می­پردازیم.

پرسش­ هایی که باید از خود پرسید

اگر من کتاب جزء از کل را در قفسه­ ی رمان­های خارجی شهر کتاب می­دیدم چه فکری راجع به آن می­کرد؟ درست است باید در نظر بگیرید که مخاطبین در هر گروه سنی اولین مواجهه­ای که با کتاب دارند ظاهر، حجم و جلد آن است(البته این درمورد همه چیز حتی آدم­ها هم صدق می­کن!)

سوالاتی که باید هنگام نوشتن متن یک معرفی کتاب از خود بپرسیم:

• یک معرفی کتاب خوب باید به چه موارد اشاره کند؟

• چگونه می­توانیم با معرفی کتاب، خواننده را به مطالعه­ی آن ترغیب کنیم؟

• چه اطلاعاتی باید از کتاب درون متن معرفی کتاب درج شده باشد تا به مخاطب درانتخاب آن کمک کند؟

• چه حجم از نوشته یا محتوا به­عنوان معرفی کتاب برای مخاطب مفید و کافیست؟

گاهی حتی مخاطب بعد از مطالعه معرفی کتاب تصمیم به عدم خرید یا تهیه آن کتاب می­گیرد ولی باید از مطالعه معرفی کتاب راضی بوده و احساس بیهوده زمان گذاشتن نداشته باشد.

تهیه چک لیست اولین قدم برای معرفی کتاب

چک لیستی که برای شروع معرفی یک کتاب نیاز دارید باید شامل عنوان کتاب، تاریخ چاپ نسخ ه­ی اصلی و نسخه­ ترجمه، تعداد صفحات، نام نویسنده، نام مترجم، کیفیت ترجمه ، نظر مترجم یا مولف راجع به آن، مقایسه­ی آن با دیگر کتاب­ها در همین حوزه، طراحی گرافیک کتاب و صفحه­ آرایی آن، تعداد نوبت چاپ و تیراژ آن،  بررسی اجمالی ناشر آن ، نظر راجع به تجربه مطالعه آن و چند جمله­­ ی گزینشی از آن باشد.

روش های کارآمد برای معرفی کتاب

1. معرفی کتاب با محتوای متنی

اولین و بنیادی­ترین روش معرفی کتاب نوشتن متنی راجع به آن است. بعد از مشخص کردن گروه سنی مخاطب خود متنی متناسب، کوتاه و کامل شامل همه ­ی اطلاعاتی چک لیست گفته شده بنویسید و در کنار آن از تصویر مرتبط با آن استفاده کنید. نوشتن متن معرفی کتاب قدم اول برای سایر روش­های معرفی کتاب است.

• معرفی کتاب با محتوای صوتی

1. می­توانید برای معرفی کتاب یک پادکست بسازید. متن معرفی کتابی که نوشته بودید را برای ارائه در یک گفتمان رادیویی یا یک تک­خوانی در پادکست، تدوین نموده و با ضبط صدا در منزل یا استودیو و انتشار آن در شبکه­های اجتماعی  علاقه مندان و جامعه هدف خود را مخاطب قرار دهید و در کاور محتوای صوتی از تصویر جلد کتاب استفاده نمایید. از جمله پلتفرم ­های مناسب برای انتشار صدا نرم­افزارهای تولید پادکست، سوند کلود، تلگرام یا حتی سایت و وبلاگ شخصی خود هستند.

   • معرفی کتاب به صورت ویدئو

2. در عصر امروز تماشای ویدئو و آموزش ­های ویدئویی با استقبال بیشتری مواجه می­شوند. اگر معرفی کتاب خود را در قالب یک ویدئو به اشتراک بگذارید مطمئنا مخاطبین را بیشتر به خود جلب می­کند؛ با بیانی رسا و با کیفیت قابل قبول تصویر طبق یک متن سلیس و قابل مفهم متناسب با مخاطب شناسایی شده می­توان معرفی کتاب را به بهترین نحو انجام داد. طی توضیح معرفی کتاب می­توان کتاب مربوطه را نشان داد و آن را پیش دیدگان مخاطب ورق زد، گویی که خود او در حال بررسی کتاب است.

   
   

   
   

   • اسلاید معرفی کتاب

3. با گنجاندن محتوای معرفی کتاب در قالب عکس ­نوشته­ های دلنشین حاوی جلد و چند صفحه­ از کتاب و معرفی تک­تک موارد چک لیست در پلتفرم­ های مناسب از جمله اینستاگرام می­توان یک معرفی کتاب خوب انجام داد. می توانید اسلایدها را در قالب اینفوگرافیک پیاده سازی کنید تا با ترکیب متن مختصر و تصویر مرتبط در کمترین زمان و به شکل بهینه مفهوم را به مخاطب القا نمایید.

   

   • معرفی کتاب حضوری

4. در طی یک نشست یا دورهمی فرهنگی یا رونمایی از یک کتاب و دعوت علاقه­ مندان ترجیحا در گروه مخاطبین احتمالی کتاب مربوطه در کانون­های فرهنگی، نمایشگاه­ها یا شهرهای کتاب می­توان فارغ از فضای مجازی و با طعم دلنشین زندگی حقیقی یک کتاب را معرفی کرد.

 

نکات مهم در معرفی کتاب

1. در هنگام تهیه محتوای معرفی یک کتاب به نوع کتاب یعنی داستانی، علمی، شعر و ... توجه کنید.
2. به هیچ عنوان بخش­های غافگیرکننده و برگ برنده ­های آن را لو ندهید یا کل داستان را تعریف نکنید تا مثل یک معما برای مخاطب باقی بماند.
3. پاسدار منافع نویسنده و مترجم کتاب باشیم
4. به نکات طلایی و جذابیت­ های کتاب به طور غیرمستقیم اشاره کنید تا مخاطب به مطالعه­ ی آن ترغیب گردد.
5. با مخاطب صمیمانه تجربه­ ی مطالعه خود را به اشتراک بگذارید
6. نقدهای واقعی خود را با اشاره به نکات مثبت و منفی و نظرات تکمیلی ارائه دهید و بگذارید خودش تصمیم ­گیرنده­ ی نهایی باشد.

 

جمع بندی

در اینجا همه مهمترین نکات مطلب را جمع بندی کنید و به خواننده یادآوری کنید که با خواندن این مطلب چه چیزی یادگرفته است. اینجا می توانید مطالب و منابع دیگر مرتبط را به خواننده پیشنهاد دهید. در انتها باید به خواننده فراخوان داد. فراخوان ها می تواند هدایت به صفحه برچسب مرتبط، ارسال پرسش از طریق کامنت، ارسال عکس از طریق ایمیل یا شبکه های اجتماعی، خواندن مطلب مرتبط و ... باشد.